Uitdunnend haar en haaruitval – Tekenen, oorzaken en oplossingen

Het is normaal om elke dag wel wat haar te verliezen. Maar verlies je grote bossen haar? Dan kan dit wijzen op uitdunnend haar. Voor veel mensen is dit een reden tot ongenoegen, het kan je zelfbeeld soms negatief beïnvloeden. Uitdunnend haar komt zowel voor bij mannen als vrouwen. Maar er zijn wel wat manieren om haaruitval te helpen voorkomen of verminderen.

De haargroei van individuele haren bestaat uit verschillende fasen, van actieve haargroei (ook wel de anagene fase genoemd) tot het loslaten van een follikel (de exogene fase). De anagene fase is meestal zo’n 3 tot 5 jaar, maar als deze korter wordt, produceren jouw haarfollikels kleinere, dunnere en minder zichtbare haren, wat leidt tot uitdunnend haar. Stopt de anagene fase volledig? Dan stopt de haarfollikel dus ook volledig met het produceren van nieuw haar – wat leidt tot haarverlies.

Vrouwen zijn vatbaarder voor verlies van de haardichtheid, terwijl mannen vatbaarder zijn voor inhammen, kale plekken of volledig haarverlies. 

Er is sprake van haaruitval als je meer dan 100 haren per dag verliest. Dit klinkt veel maar de volwassen hoofdhuid bevat gemiddeld 100.000 haarzakjes – en dus haren. Haargroei wordt grotendeels bepaald door hormonen: daarom hebben zwangere vrouwen mooi, vol haar maar hebben ze na hun zwangerschap vaak veel haaruitval. Zijn je hormonen niet helemaal in balans? Dan kan dat haaruitval veroorzaken. Bij vrouwen kan dit het geval zijn tijdens de menopauze, bij stress (door de grote aanwezigheid van stresshormonen cortisol en adrenaline), PCOS of een vertraagde schildklierwerking. Ook een slechte voeding of een tekort aan bepaalde vitaminen kunnen haaruitval beïnvloeden.

Waarom mannen sneller kaal worden dan vrouwen? Dat ligt grotendeels aan hormonen. Omdat mannen hun hele leven testosteron en DHT produceren, hebben ze meer kans om hun haar te verliezen. Het is goed om te onthouden dat haarverlies bij mannen heel natuurlijk is, met name naarmate ze ouder worden. De een heeft er eerder last van dan de ander, maar over het algemeen worden bijna alle mannen kalend. Dit wordt voor een groot deel erfelijk bepaald, maar ook onderliggende medische problemen, stress of een tekort aan vitaminen kunnen haaruitval veroorzaken.

Uitdunnend haar of haaruitval, bij zowel mannen als vrouwen, heeft verschillende mogelijke oorzaken: 

• Genetisch haarverlies of haarverlies volgens een bepaald patroon is de meest voorkomende trigger van uitdunnend haar.
• De hormoonhuishouding speelt een rol in haargroei, en kan dus ook een oorzaak zijn van haaruitdunning.
• Leeftijd speelt ook een rol.
• De meeste mensen ervaren haaruitdunning als ze ouder worden, alleen niet iedereen even sterk.
• Micro-ontstekingen op de hoofdhuid kunnen je vatbaarder maken voor genetisch haarverlies.
• Sommige medicatie, een auto-immuunziekte of ijzertekort kunnen ook een trigger zijn.

Genetisch haarverlies is de meest voorkomende vorm van uitdunnend haar en haarverlies bij zowel mannen als vrouwen. Dit wordt ook wel gekend als vrouwelijk of mannelijk haarverlies volgens het vrouwelijke of mannelijke patroon, of androgenetische alopecia. Meestal is de trigger DHT; een mannelijk hormoon dat zowel bij mannen als vrouwen voorkomt. Iedereen heeft DHT. Maar bij mensen met genetisch haarverlies zijn de haarfollikels hier erg gevoelig voor. In dit geval reageert DHT met de haarfollikels en vertraagt of stopt het de haargroei, wat vervolgens resulteert in haaruitdunning of haarverlies. Je kan genetisch haarverlies erven van zowel jouw moeders als vaders kant van de familie.

De meeste mensen ervaren wel wat haaruitdunning naarmate ze ouder worden. Maar niet iedereen ervaart haaruitdunning even sterk. Daarnaast kan haaruitval al beginnen in iemands tienerjaren, twintigerjaren of dertigerjaren.

Bij kaalheid volgens het mannelijke patroon hoort gewoonlijk een teruglopende haarlijn, inhammen en haarverlies in de kruin. Naarmate de tijd vordert, kunnen mannen met erfelijk haarverlies volledig kaal worden. Bij kaalheid volgens het vrouwelijke patroon dunt het haar eerder uit dan dat het tot volledig haarverlies leidt. Dit is gewoonlijk te zien aan hun haar dat dunner wordt op de hoofdhuid, vooral aan de haarlijn. De kruin kan getroffen worden, maar erfelijk haarverlies bij vrouwen leidt zelden tot volledige kaalheid.

Micro-ontstekingen van de hoofdhuid kunnen ook bijdragen aan haarverlies en haaruitval. Deze komen voor wanneer uw haarfollikels ontstoken raken en de haarwortels verzwakken, wat je vatbaarder maakt voor erfelijk haarverlies.

Wat zijn micro-ontstekingen?

Het zijn milde ontstekingen van de huid. Wanneer we huidweefsel met een micro-ontsteking bestuderen, kunnen we de aanwezigheid van inflammatoire immuuncellen detecteren. Met andere woorden: de huid reageert op irritatie met ontsteking en probeert daarmee zichzelf te herstellen. Als deze huidcellen vervolgens worden onderworpen aan verdere irritatie, kan de huid overgaan naar een "echte" ontstekingsreactie. Dit kan invloed hebben op haaruitval. Een combinatie van een geïrriteerde, jeukende hoofdhuid en haaruitval kan duiden op een ontstoken hoofhuid.

Wat hebben micro-ontstekingen te maken met aandoeningen van de hoofdhuid?

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat micro-ontstekingen van de hoofdhuid voorkomen bij de meest voorkomende hoofdhuidaandoeningen; van uitdunnend haar en roos tot uitdroging van de hoofdhuid, jeukerigheid en gevoeligheid. Als je plotselinge haaruitval of broos haar hebt, kan dit ook liggen aan een onderliggend gezondheidsprobleem. Denk hierbij aan een schildklierziekte, ijzergebrek of een auto-immuunziekte. Sommige medicijnen kunnen ook leiden tot haaruitval. Maak je je zorgen? Neem dan altijd contact op met je huisarts of dermatoloog.

Er bestaan een aantal mythes over haaruitval, daarnaast zijn er ook een aantal “wondermiddelen” die beloven je haar terug te laten groeien – maar daar is geen bewijs voor.

• Het is niet bewezen dan een hoofdhuidmassage (met of zonder natuurlijke oliën) haarverlies behandelt.
• Afgeschoren haar groeit niet automatisch dikker of sterker terug.
• Het is niet bewezen dat ondersteboven staan haargroei stimuleert.
• Er bestaan geen bewezen “wondermiddelen” die uitgevallen haar in een fractie van een seconde laten teruggroeien.

Hoewel er dus geen wondermiddel bestaat dat je haar in een handomdraai laat teruggroeien, bestaan er zeker een aantal oplossingen om haaruitval te helpen verminderen en voorkomen. Met een gezondere levensstijl en betere haar- en hoofdhuidverzorging kan je haar in sommige gevallen weer sterker teruggroeien.

• Blijf gehydrateerd, drink iedere dag 1,5 - 2 liter water.
• Eet gezond en gevarieerd, bij voorkeur eten met genoeg vitamine C, B en ijzer.
• Slik voedingssupplementen die je haar, nagels en bindweefsel versterken.
• Ontspan! Stress kan haaruitval verergeren. Probeer bewust te ontspannen, bijvoorbeeld door te sporten of mediteren.
• Verzorg een gevoelige hoofdhuid met de juiste shampoo, crèmespoeling en andere haarverzorgingsproducten.

Voldoende water drinken (1,5 tot 2 liter per dag), je stress waar mogelijk verminderen (via meditatie, yoga, sporten of een creatieve hobby), een ontstekingsremmend dieet volgen (met weinig suiker en geen alcohol) en je haar de juiste zorg bieden, zijn allemaal goed om haaruitval tegen te gaan. Maar kan uitgevallen haar teruggroeien? Afhankelijk van de oorzaak van haaruitval groeit het haar na een bepaalde periode weer terug. Het nemen van voedingssupplementen en mineralen kan helpen, maar zal alleen werken wanneer je effectief tekorten hebt aan deze stoffen. Het is dus essentieel om eerst de oorzaak te achterhalen: vraag hiervoor raad aan je arts of dermatoloog. Pas dan kunnen jullie samen een behandelplan opstellen en kan je haar weer teruggroeien.

• je natuurlijke haarscheiding breder wordt.
• je haar er dunner uitziet of aanvoelt dan vroeger.
• je je hoofdhuid door je haar ziet.

• je haar veel sneller uitvalt dan normaal.
• je kale plekken krijgt.
• je natuurlijk haarlijn terugtrekt.