Wat is de oorzaak van onzuiverheden? En hoe groeien ze uit tot acne?

Comedonen zijn verstopte haarzakjes. Microscopisch kleine comedonen, die nog niet zichtbaar zijn, worden microcomedonen genoemd. Ze ontstaan wanneer het aantal keratineproducerende cellen in de huid zich vermenigvuldigt. Dat proces doet zich natuurlijk voor, en verloopt in een gezonde huid zonder problemen: de microcomedonen worden gewoon weer afgebroken. Maar bij acne gaat dat afbreken van microcomedonen gepaard met ontstekingsreacties, die micro-ontstekingen genoemd worden. 

Seborroe 
De talgklieren scheiden talg af, een olieachtige substantie die je huid en haar soepel houdt. Mensen met acne of een onzuivere huid hebben vaak meer androgenen (mannelijke hormonen) in hun bloed, of hun talgklieren kunnen er gevoeliger voor zijn. Deze androgenen stimuleren de groei van talgklieren en overproductie van talg, wat seborroe genoemd wordt.  

Een teveel aan talg op het huidoppervlak verstoort het natuurlijke proces waarbij dode huidcellen afschilferen. Ook de samenstelling van de talg die zich in de klieren opstapelt, kan ontstekingen veroorzaken.

Hyperkeratose
Hyperkeratose is een abnormale verdikking van de externe lagen van de huid, veroorzaakt door de overmatige productie van huidcellen (of corneocyten) in de talgklieren en door onvoldoende afschilfering van dode huidcellen. Die kunnen door het overtollige talg aan het huidoppervlak blijven vastzitten. Dergelijke cellen vormen een prop en gaan de talgklieren verstoppen. 

Ook propinionbacterium acnes (of P. acnes), een bacterie die normaal zonder problemen op het huidoppervlak leeft, speelt een rol bij hyperkeratose. De bacterie vormt een biofilm (een dunne laag) op het huidoppervlak, die de normale afschilfering van de huid verstoort en mee de vorming van de verstoppingen veroorzaakt.

De opstapeling van talg vormt een ideale voedingsbodem voor bacteriën, met name P. acnes. De bacterie begint het buisje van de talgklier te koloniseren, waardoor de talg gaat ontbinden. Bij die ontbinding komen stoffen vrij die nog meer ontsteking veroorzaken, wat leidt tot de typische pukkels en puisten van acne.

In ernstige gevallen barst de wand van het haarzakje in de late fase van de ontsteking. Vetten, vetzuren, corneocyten (cellen), bacteriën en celdeeltjes komen vrij en kunnen nog meer ontsteking veroorzaken in de omliggende huid.

Ontdek alles over de verschillende vormen van acne in het artikel over De verschillende soorten acne, of lees in Acne en hyperpigmentatie en Acne en littekens over de mogelijke gevolgen voor je huid.