Acne algemeen – Teken, oorzaken en oplossingen

Acne vulgaris is de meest voorkomende huidziekte in industriële landen. Het begint meestal in de puberteit als gevolg van hormonale veranderingen en kan tot later in de volwassen leeftijd voortduren. Ongeveer 80-90% van de jonge mensen heeft in enige mate last van puistjes en 20-30% van deze mensen zoekt medische hulp. Er zijn ook steeds meer volwassenen, in het bijzonder vrouwen, die op latere leeftijd met acne te maken krijgen.

Bij acne wordt de huid vet en verschijnen open en gesloten comedonen (zwarte en witte meeëters) in het gezicht en vaak in de nek, op de schouders, de borstkas en ook op de rug. Bij matige en ernstige acne wordt de huid rood en ontwikkelen zich ontstoken pukkels en puistjes. Acne kan emotioneel vervelend en irritant hardnekkig zijn en leiden tot postinflammatoire hyperpigmentatie (PIH) en/of langdurige littekenvorming.

Postinflammatoire hyperpigmentatie is een vlakke verkleuring van de huid als reactie op een ontsteking zoals acne of eczeem, in het bijzonder bij mensen met een donkerdere huid. De vlek kan in de loop van de tijd vervagen, maar dermatologische behandelingen en antipigmentatieprocedures kunnen hulp bieden.

Lees meer over hyperpigmentatie.

Rosacea, een hypergevoelige huid aandoening, deelt veel dezelfde symptomen van acne; kleine puistjes en ontstekingen zien er hetzelfde uit. In tegenstelling tot acne, zijn bij rosacea de poriën niet verstopt en is de huid eerder droog dan vet, ook laten deze geen littekens achter.

Lees meer over de hypergevoelige huid.

01 Seborroe
Dit is overproductie van talg. Fysiologisch gezien scheiden talgklieren een vettige substantie uit, talg genoemd, voor smering van het haar en de huid.

Een aantal problemen zoals hormonen, klimaat, bepaalde medicijnen en erfelijkheid kan de talgproductie opwekken.

Een verstoorde talgafscheiding kan leiden tot seborroïsche dermatitis, een veel voorkomende huidaandoening met ontstekingen, waarbij zich in de vette gebieden zoals op de hoofdhuid en in het oor vlokkige witte tot geelachtige schilfers vormen. Lees meer over seborroïsche dermatitis.

02 Hyperkeratose
Hyperkeratose (of overmatige verhoorning) is een verdikking van de bovenste huidlaag (stratum corneum). Onregelmatige afstoting van dode, verhoornde huidcellen (corneocyten) verstoppen de kanalen van de talgklieren en verstoren of onderbreken de talgafgifte.

Als de huid te veel talg produceert (seborroe) en de dode huidcellen blijven aan de huid vastzitten (hyperkeratose), kunnen zij zich in het haarzakje opeenhopen en samen een zachte afsluiting vormen. Door deze afsluiting kan de wand van het haarzakje uitpuilen en een gesloten comedo (witte meeëter) vormen of, als de afsluiting dicht aan de oppervlakte zit, een open comedo (zwarte meeëter).

03 Kolonisatie van bacteriën
Bacteriën die normaal zonder schade aan te richten op de huid leven (propionibacteria) nemen toe en koloniseren vervolgens de afgesloten haarzakjes en vormen zo pukkels, puisten, knobbels of cysten.

04 Ontsteking
Het gevolg is een rode en ontstoken huid. Bij ernstige gevallen van acne barst de wand van het haarzakje in de late fase van de ontsteking. Lipiden, vetzuren, corneocyten, bacteriën en celdelen komen vrij en veroorzaken uitgebreide en diepe ontstekingen in het naastgelegen weefsel.

Als nog steeds niet duidelijk is of de tekenen al dan niet met acne te maken hebben, kan de Huidtest een antwoord bieden. Vraag daarnaast ook dermatologisch advies van een arts of een andere huidspecialist.

Lees meer over behandelingen voor acne met medicijnen.
Lees meer over behandelingen voor acne zonder medicijnen.
Lees meer over de hypergevoelige huid.

Hormonen spelen hoogstwaarschijnlijk een rol en dit maakt dat acne zeer veel voorkomt bij tieners (hoewel mensen van alle leeftijden acne kunnen krijgen). Door de toename van androgenen bij zowel jongens als meisjes gaan de talgklieren meer talg produceren dan de huid nodig heeft.

Naast de hoeveelheid circulerende hormonen speelt ook toename van de gevoeligheid van de talgklieren een rol bij de ontwikkeling van acne.

De meeste gevallen van acne verdwijnen na de puberteit vanzelf. Dit neemt niet weg dat een effectieve behandeling nodig is om blijvende littekens te voorkomen.

Talgklieren zijn bijzonder gevoelig voor hormonen, dus acne bij volwassenen kan voorkomen bij vrouwen met hormoongerelateerde aandoeningen, zoals het polycysteus ovariumsyndroom. Ook psychische stress kan tekenen van atopische dermatitis opwekken.

Bacteriën. Bij mensen met een acnegevoelige huid creëert de overmatige talgproductie een ideale omgeving waarin de normaal onschadelijke acnebacteriën (propionibacterium acnes) zich kunnen vermenigvuldigen. Dit leidt tot ontstekingen en de vorming van rode of met pus gevulde puisten.

Dit is niet omdat mensen die aan acne lijden onhygiënisch zijn, zoals sommige mythen u willen laten geloven. In tegendeel, de kans is groter dat de huid geïrriteerd raakt door te veel reinigen met agressieve reinigingsproducten.

Erfelijkheid wordt ook beschouwd als een risicofactor voor het ontwikkelen van acne. Dus als beide ouders last hebben van acne is de kans groter dat hun kind deze aandoening ook zal ontwikkelen.

Op dezelfde manier geldt dat als één of meer ouders als volwassene acne hebben, hun kinderen een grotere kans hebben om ook als volwassene acne te krijgen.

Medicijnen. Bepaalde medicijnen, zoals steroïden en lithium, staan bekend om het opwekken van acne bij sommige mensen.

Er zijn veel mythen rondom acne en veel daarvan geven de getroffene onterecht de schuld van de aandoening. Zo zou, bijvoorbeeld, acne worden veroorzaakt door een vuile huid, slechte hygiëne, slechte voeding of besmettelijk zijn. Behalve dat deze mythen niet waar zijn, kunnen zij ook onnodige ellende veroorzaken bij getroffenen die misschien al een gebrek aan zelfvertrouwen of een laag zelfbeeld hebben. Dermatologen zijn ervoor opgeleid om de feiten van de verzinsels te onderscheiden.

Lees meer over behandeling van acne met medicijnen
Lees meer over behandeling van acne zonder medicijnen

Hoewel zij geen acne veroorzaken, is van sommige factoren bekend dat zij de tekenen verergeren:

• voeding met te veel bepaalde koolhydraten (veel suiker en witte bloem)
• overmatige consumptie van koemelk en zuivelproducten (met uitzondering van kaas)
• sigaretten roken
• make-up die de poriën verstopt
• comedogene huidverzorgingsproducten

Het is belangrijk om zelfs bij milde tekenen in een vroeg stadium een dermatoloog advies te vragen, omdat effectieve behandeling met medicijnen verheviging van de aandoening en gevolgen zoals littekens kan voorkomen.

Neem ook een aantal algemene regels in acht:

• Gebruik lauw water en een geschikt reinigingsproduct (te heet of te koud water kan acne verergeren).
• Laat puistjes op de natuurlijke wijze helen (uitdrukken kan ze erger maken en tot littekens leiden).
• Gebruik uitsluitend niet-comedogene huidverzorgingsproducten.
• Draag niet-comedogene make-up.
• Verwijder make-up aan het einde van de dag.

Hoewel er geen remedie is voor een onzuivere en acnegevoelige huid, kunnen behandelingen met en zonder medicijnen zeer effectief zijn voor het voorkomen van de vorming van nieuwe puistjes en littekens.

Afhankelijk van de ernst van de onzuivere of acnegevoelige huid kunnen mensen die hieraan lijden voor het dagelijks reinigen, zuiveren en verzorgen producten zoals de Eucerin DermoPure-reeks gebruiken, behandelingen met medicijnen voorgeschreven krijgen zoals retinoïden of oraal in te nemen antibiotica of een combinatie van beiden. Van sommige behandelingen met medicijnen is bekend dat zij uitdroging als bijwerking hebben en dit kan worden verbeterd met aanvullende hydraterende verzorging.

Deze dagelijkse verzorging moet ook een geschikt zonnebrandmiddel voor de onzuivere en acnegevoelige huid bevatten, zoals de Eucerin Sun Gel-Cream Oil Control SPF 30/50+.

Lees meer over therapieën van acne met medicijnen
Lees meer over therapieën van acne zonder medicijnen
Lees meer over de Eucerin DermoPure-reeks
Lees meer zonnebrandmiddelen voor het gezicht